Συχνά αναφέρεται στον κύκλο των ανθρώπων του management και της επικοινωνίας, ότι το πιο σκληρό πρόσωπο στο κόσμο, το δυσκολότερο να κατανοήσει και να συνδιαλλαγεί, πολλές φορές μαζί του κάποιος, είναι ο ίδιος ο εαυτός μας.

Η οποιαδήποτε βέβαια προσπάθεια ψυχογραφικής προσέγγισης, εκτίμησης των δυνάμεων, ανάλυσης των αντιδράσεων και συγκριτικής αντιπαράθεσης των θετικών και αρνητικών στοιχείων του χαρακτήρα, δεν είναι παρά η αρχή του ξυσίματος ενός παγόβουνου, που κρίνεται απαραίτητη ωστόσο για τη βελτίωση των χαρακτηριστικών που συνθέτουν τη προσωπικότητα και κατά συνέπεια την εκδήλωση συμπεριφοράς του ατόμου. Η θετική σκέψη θα βοηθήσει αρκετά, αλλά η ικανότητα για αλλαγή της συμπεριφοράς απαιτεί επιπρόσθετα πειθαρχημένη και σταθερή σκέψη.

Ο manager αντανακλά την επιχείρηση.

Είναι καλό ο manager να σπαταλά ορισμένα λεπτά της ημέρας σκεπτόμενος και αυτοκρινόμενος, μιας και τούτο έχει άμεση σχέση με την επιβίωση του ίδιου στην επιχείρηση, με τον τρόπο άσκησης εξουσίας αλλά και με τη συνολική φύση, δομή και λειτουργία των διαδικασιών του management. Η κατάσταση ενός αποδιοργανωμένου οικογενειακού περιβάλλοντος, δίχως συνοχή σκέψης και συντονισμό ενεργειών, αναπαράγεται στον τόπο εργασίας, με αρνητικές προεκτάσεις και στη ψυχολογία του manager. Ο manager είναι η αντανάκλαση της εικόνας και της νοοτροπίας της επιχείρησης προς τα έξω. Ένας επιτυχημένος manager αφοσιώνεται στη συνεχή διαδικασία κατάκτησης στόχων, ενδιαφέρεται για τα αποτελέσματα στην επιχείρηση, λειτουργεί διαισθητικά, οραματίζεται, κατανοεί συνειδητά τη σπουδαιότητα του ρόλου του στο περιβάλλον που δραστηριοποιείται και ενεργεί με τη δέουσα συμπεριφορά προκαλώντας ταυτόχρονα τα θετικά συναισθήματα των άλλων απέναντι στο πρόσωπό του.

Ο Benjamin Frankling είχε πει κάποτε προφητικά ότι: «τρώμε για να ικανοποιούμε τον εαυτό μας, αλλά ενδυόμαστε για να ικανοποιούμε τους άλλους».

Αναμφίβολα, οι εντυπώσεις που γεννιούνται από την προσωπικότητα κάποιου, μεσα από την οποία πηγάζει ο Α ή ο Β τρόπος συμπεριφοράς, θα προετοιμάσουν το έδαφος της αναγνώρισής μας στο «κοινωνικό γίγνεσθαι», θα μας καθιερώσουν-ή όχι- σαν οντότητα στο σύνολο και θα μας διαφοροποιήσουν από τους υπόλοιπους.

Προσωπικότητα και συμπεριφορά

Η συμπεριφορά, κατά τον C. Morgan, αποτελείται από τους χαρακτηριστικούς τρόπους (αντιπροσωπεύουν τη συνηθισμένη ή κοινή συμπεριφορά) και διακριτικούς τρόπους (διαφοροποιούν από τους άλλους ανθρώπους) συμπεριφοράς ενός ατόμου.

Η προσωπικότητα είναι το μέσο έκφρασης του εαυτού μας. Οι άνθρωποι χαρακτηρίζονται με βάση κάποια γνωρίσματα προσωπικότητας, π.χ. τεμπέλης, δραστήριος, φιλόδοξος, κ.ά.

Διάφορες ομάδες αυτών των γνωρισμάτων συνθέτουν τους διάφορους τύπους προσωπικοτήτων. Τα χαρακτηριστικά αυτά της προσωπικότητας, όπως προσδιορίζονται με βάση στοιχεία κληρονομικότητας και σε δεδομένη κατάσταση περιβάλλοντος, αποτελούν από κοινού αιτίες διαμόρφωσης ανάλογης συμπεριφοράς. Μεταξύ των κυριοτέρων θεωριών για τη μελέτη της προσωπικότητας του ατόμου (βλ. αναλυτικά «ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ», ΚΩΣΤΑ Γ. ΜΑΓΝΗΣΑΛΗ, Σειρά : ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ) είναι:

Οι τρεις βασικότεροι προσδιοριστικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση και ανάπτυξη της προσωπικότητας είναι : οι Κληρονομικοί Παράγοντες, το Περιβάλλον, δηλαδή η οικογένεια και ο κοινωνικός περίγυρος, και η Κουλτούρα η οποία καθορίζει γενικά συγκεκριμένους ρόλους από τους οποίους αναμένονται στοιχειοθετημένες συγκεκριμένες συμπεριφορές.

Επιτυχημένη διοίκηση

Eίναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι κάθε επάγγελμα έχει το δικό του σύστημα αξιών και προβληματισμών. Η φιλοσοφημένη προδιάθεση για τα δρώμενα, η οποία πηγάζει από την πρυτανεία ισχυρών αξιών, επικουρεί σημαντικά τον manager στην ανίχνευση και αξιοποίηση ευκαιριών αλλά και στη θετική αντιμετώπιση των κακοτυχιών.

Αποτυχημένοι στη ζωή θεωρούνται όσοι πιστεύουν ότι δεν πρόκειται να έχουν καμιά ευκαιρία στο μέλλον, εξαιτίας μιας παρούσας κακοτυχίας. Αυτοί σίγουρα δεν θα μπορέσουν να διαγνώσουν την παραμικρή ευκαιρία. Η ικανότητα διακρίβωσης των διαφορετικών συναισθηματικών επιπέδων που διακατέχονται προϊστάμενοι, υφιστάμενοι ή συνάδελφοι, η υπερκέραση εκείνων που τείνουν να φορτώσουν άλλους με στρες και επιπλέον ο σωστός βηματισμός σκέψης, ο ορθολογισμός και η εκλογίκευση καταστάσεων – προτεραιοτήτων, επιτρέπουν το χαρακτηρισμό μιας διοίκησης ως «επιτυχημένης» από έναν manager, σε κλίμα οργάνωσης, συνεργασίας και ασφάλειας.

Η προσωπικότητα είναι αυτή που διεισδύει σε όλες τις λειτουργίες της επιχείρησης και διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο σε όλες τις managerial αποφάσεις, όλων των επιπέδων. Οι αποδεδειγμένα σωστές αποφάσεις είναι συνάρτηση αποτελεσματικής σκέψης.

Από τη μια η ανάλυση, με ενδελεχή τρόπο, των γεγονότων και της βαρύτητας μιας κατάστασης και από την άλλη τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του τύπου της ζητούμενης απόφασης σε μια συγκεκριμένη στιγμή, απαιτούν από τον manager καλή κρίση και οξεία αίσθηση της έμπνευσης (ενστίκτου).

Ο μεγαλύτερος βράχος εμποδίων στην εξέλιξη ενός  manager, είναι η αναποφασιστικότητα. Η ανησυχία και οι διαβαθμίσεις της αποτελούν εμπόδιο στη λήψη αποφάσεων. Αν είμαστε, πραγματικά, σε θέση να σκεφτούμε και να αξιολογήσουμε τα προβλήματα αντικειμενικά, ως καθημερινά συμβάντα και όχι ως καταδικαστικές αποφάσεις της ζωής, τότε θα βρισκόμασταν σε ένα καλύτερο, πιο γόνιμο πλαίσιο σκέψης στο θέμα αυτό.

Μια επιτυχημένη απόφαση παρέχει την ουσιαστική αυτοπεποίθηση, απαραίτητη για περαιτέρω κύκλους δραστηριότητας που έχουν να κάνουν με τον Προγραμματισμό, το Σχεδιασμό, την Οργάνωση και τον Έλεγχο. Η συγκρατημένη αισιοδοξία, το θάρρος και η πειθαρχημένη σκέψη είναι που προωθούν επιτυχημένες αποφάσεις.

Ωστόσο, η αναζήτηση της ορθής λύσης σ’ ένα πρόβλημα απαιτεί χρόνο, προσπάθεια, κόστος και ψυχική φθορά. Οι αποφάσεις ποικίλλουν αναφορικά με την πολυπλοκότητα και τη σημασία που έχουν για την επιχείρηση.

Η προσωπικότητα του  manager με όλα τα στοιχεία και χαρακτηριστικά γνωρίσματα που την περιβάλλουν, θα επηρεάσει καταλυτικά το «timing» λήψης της απόφασης, το είδος της απόφασης ανάλογα με τη φύση του προβλήματος και το κατά πόσο αυτή η απόφαση συνδέεται με τους αντικειμενικούς σκοπούς της επιχείρησης.

Η αποτελεσματικότητα στη λήψη αποφάσεων μπορεί να κερδηθεί μόνο μέσα από την εφαρμογή σωστών αρχών και τεχνικών. Ένα καλό ηγετικό στέλεχος ποτέ δεν επιβάλλει τις απόψεις του στους υφιστάμενους του, καλωσορίζει τη συμμετοχή, ενισχύει το διάλογο και καλλιεργεί την ανάπτυξη πρωτοβουλιών. Η διασταύρωση και ανταλλαγή ιδεών παράγει ένα  οργανωμένο κλίμα και δίνει την αίσθηση ενότητας στην εταιρία. Μαζί με τον Προγραμματισμό, την Οργάνωση και τον Έλεγχο, η λήψη αποφάσεων έρχεται να συμπληρώσει την τετράδα των βασικότερων λειτουργιών του top management, αφού όλες οι δραστηριότητες της επιχείρησης στηρίζονται σε αποφάσεις. Η σωστή πληροφόρηση στη σύγχρονη επιχείρηση σήμερα διαφωτίζει το πρόβλημα της απόφασης και επιτρέπει την «επιστημονική προπαρασκευή των αποφάσεων». Υπάρχουν βέβαια αποφάσεις που κοστίζουν, σε οικονομικούς όρους, ενώ άλλες έχουν κόστος σε ανθρώπινες σχέσεις. Οποιοδήποτε από τα δύο κι αν συμβαίνει ή πρέπει να συμβεί, ο manager οφείλει να είναι προσεκτικός. Σκοπός του, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να είναι η αριστοποίηση της αποφάσεων, η επιλογή δηλαδή της συμφερότερης λύσης ανάμεσα σε διάφορες εναλλακτικές, καθώς επίσης και ο περιορισμός των αβέβαιων ή αμφίβολων στοιχείων που σχετίζονται με την όποια απόφαση. Σε όλη αυτή τη διαδικασία, η δυναμική της προσωπικότητας του manager θα συνδράμει ουσιαστικά όχι μόνο στον εντοπισμό των χαρακτηριστικών που συνθέτουν την επιλογή της άριστης απόφασης, αλλά και στην επισταμένη εποπτεία των φάσεων της ορθής υλοποίησής της.